Disclaimer: ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงการให้ข้อมูลทั่วไป ไม่สามารถทดแทนการให้คำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์ได้ โปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนการใช้ยาทุกครั้ง

Key Takeaways

  • PCOS คือ ภาวะที่เกิดจากความไม่สมดุลของฮอร์โมนเพศ ทำให้รังไข่สร้างฮอร์โมนเพศชายมากเกินไป ส่งผลให้การตกไข่ผิดปกติ 
  • อาการ PCOS ที่พบได้ เช่น ประจำเดือนผิดปกติ, ปวดท้องประจำเดือน, มีบุตรยาก, ขนขึ้นมากผิดปกติ, มีสิวเรื้อรัง หรือมีผิวมัน 
  • หากไม่แน่ใจอาการ ประจำเดือนมาผิดปกติ สงสัยภาวะ PCOS ควรรีบปรึกษาแพทย์
สารบัญบทความ

ถุงน้ำรังไข่หลายใบ PCOS คืออะไร อันตรายหรือไม่?

Polycystic Ovarian Syndrome (PCOS) เกิดจากความไม่สมดุลของฮอร์โมนเพศ ทำให้รังไข่สร้างฮอร์โมนแอนโดรเจน หรือฮอร์โมนเพศชายมากเกินไป ส่งผลให้การตกไข่ผิดปกติ หรือไม่มีการตกไข่ในบางรอบเดือน เมื่อแพทย์ทำการอัลตราซาวด์ อาจพบถุงน้ำเล็ก ๆ หลายใบในรังไข่ซึ่งเป็นที่มาของชื่อโรค “ถุงน้ําในรังไข่หลายใบ” 

 

โรค PCOS เป็นหนึ่งในความผิดปกติทางฮอร์โมนที่พบได้บ่อยในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ โดยเฉพาะช่วงอายุ 15–44 ปี ภาวะ PCOS ส่งผลกระทบทั้งต่อรอบเดือน ภาวะเจริญพันธุ์ และอาจเสี่ยงต่อโรคเรื้อรังอื่น ๆ หากไม่ได้รับการตรวจสุขภาพผู้หญิง หรือการดูแลอย่างเหมาะสม

 

BeDee Tips: ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก มีวิธีอะไรบ้าง เมื่อไหร่ควรตรวจ อ่านเลย

โรค PCOS เกิดจากอะไร ? ปัจจัยที่ทำให้เกิดถุงน้ำหลายใบ

โรค PCOS เกิดจาก

โรค PCOS เป็นความผิดปกติของฮอร์โมนที่ซับซ้อน และยังไม่สามารถหาสาเหตุที่แน่ชัดได้ แต่จากการศึกษาพบว่ามีหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้องกัน ทั้งด้าน พันธุกรรม ฮอร์โมน และการทำงานของร่างกาย สาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิด PCOS ได้แก่

  1. ความไม่สมดุลของฮอร์โมน
  • ผู้หญิงที่เป็น PCOS มักมีระดับฮอร์โมนเพศชายสูงกว่าปกติ ทำให้การตกไข่ไม่ปกติ รอบเดือนผิดปกติ และอาจพบว่ามีอาการขนดก สิว ผมร่วงร่วมด้วย
  1. ภาวะดื้อต่ออินซูลิน (Insulin resistance)
  • ร่างกายใช้อินซูลินได้ไม่เต็มที่ ทำให้ตับอ่อนผลิตอินซูลินเพิ่มขึ้น ซึ่งอินซูลินจะไปกระตุ้นรังไข่ให้สร้างฮอร์โมนแอนโดรเจน หรือฮอร์โมนเพศชายเพิ่มขึ้น ส่งผลให้เกิดปัญหาประจำเดือนผิดปกติและมีบุตรยาก เพิ่มความเสี่ยง เบาหวานชนิดที่ 2 และโรคหัวใจ
  1. พันธุกรรม (Genetics)
  • หากมีสมาชิกในครอบครัวเป็น PCOS หรือมีประวัติเบาหวาน และความผิดปกติของฮอร์โมน จะทำให้มีแนวโน้มเป็น PCOS สูงขึ้น
  1. การอักเสบเรื้อรัง (Chronic inflammation)
  • การอักเสบระดับต่ำในร่างกายอาจกระตุ้นรังไข่ให้ผลิตแอนโดรเจนเพิ่มขึ้น

 

ปรึกษาหมอออนไลน์ ที่แอป BeDee ได้ทุกวัน สะดวก เป็นส่วนตัว ส่งยาถึงที่

PCOS อาการเป็นอย่างไร ส่งผลอย่างไรต่อร่างกาย?

อาการ PCOS เป็นความผิดปกติของฮอร์โมนที่ส่งผลต่อรังไข่และการตกไข่ ซึ่งอาการอาจแตกต่างกันไปในแต่ละคน บางรายอาจมีอาการเพียงเล็กน้อย ขณะที่บางรายอาจรบกวนชีวิตประจำวันและเพิ่มความเสี่ยงโรคเรื้อรังในอนาคต อาการที่พบบ่อยของ PCOS เช่น 

  • ประจำเดือนผิดปกติ รอบเดือนมาน้อย กะปริบกะปรอย หรือขาดประจำเดือนไปนานหลายเดือน
  • บางรายอาจมีเลือดออกมากผิดปกติเมื่อมีประจำเดือน
  • ปวดท้องประจำเดือน
  • ภาวะมีบุตรยาก
  • อาการจากฮอร์โมนเพศชายสูง เช่น ขนขึ้นมากผิดปกติ บริเวณหน้าอก คาง หรือท้อง สิวเรื้อรังและผิวมัน ผมร่วงหรือหัวล้านคล้ายผู้ชาย
  • น้ำหนักเกินหรืออ้วนลงพุง ผู้หญิงที่เป็น PCOS มักมีปัญหาควบคุมน้ำหนักได้ยาก มีไขมันสะสมบริเวณรอบเอว ส่งผลต่อภาวะดื้อต่ออินซูลิน
  • เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ 
  • ท้องขยายใหญ่ขึ้น ท้องอืด
  • ภาวะผิวหนังหนาและคล้ำ โดยเฉพาะบริเวณคอ รักแร้ หรือขาหนีบ 
  • อารมณ์แปรปรวน วิตกกังวล หรือซึมเศร้า

PCOS วินิจฉัยอย่างไร ? ควรตรวจอะไรบ้าง

ถุงน้ำรังไข่หลายใบ (PCOS) เป็นโรคที่วินิจฉัยได้ยาก เนื่องจากผู้ป่วยแต่ละรายมีอาการแตกต่างกัน และบางอาการอาจคล้ายกับโรคอื่น ๆ การวินิจฉัย PCOS จึงต้องอาศัยทั้งการซักประวัติ ตรวจร่างกาย ตรวจเลือด และทำอัลตราซาวด์เพื่อให้ได้ผลที่แม่นยำ วิธีการวินิจฉัย PCOS มีดังนี้

  1. ซักประวัติและตรวจร่างกาย
    • ประวัติรอบเดือน
    • ประวัติภาวะมีบุตรยาก
    • อาการขนดก สิว ผมร่วง
    • ตรวจดัชนีมวลกาย (BMI) และรอบเอว
  2. ตรวจเลือด
    • ตรวจระดับฮอร์โมนเพศ เช่น แอนโดรเจน (Testosterone)
    • ตรวจฮอร์โมน LH, FSH, Prolactin, TSH 
    • ตรวจระดับน้ำตาลและไขมันในเลือด เนื่องจาก PCOS เกี่ยวข้องกับภาวะดื้อต่ออินซูลิน
  3. อัลตราซาวด์ทางช่องคลอด (Transvaginal ultrasound)
    • ใช้คลื่นเสียงความถี่สูงเพื่อดูรังไข่

วิธีรักษา PCOS ต้องทำอย่างไร รักษาหายหรือไม่? 

ถุงน้ำรังไข่หลายใบเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถควบคุมอาการ และลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนได้หากได้รับการดูแลที่เหมาะสม วิธีรักษาและดูแล PCOS มีดังนี้

  1. รักษาด้วยยา เช่น ยาคุมกำเนิด (Oral contraceptives), ยาเมตฟอร์มิน (Metformin), ยากระตุ้นการตกไข่ (Ovulation induction)
  2. รักษาด้วยการผ่าตัด (Surgery) ใช้การผ่าตัดส่องกล้องเพื่อทำให้รังไข่สร้างไข่น้อยลง มักใช้เมื่อการรักษาด้วยยาไม่ได้ผล
  3. ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น ควบคุมน้ำหนัก ในผู้ที่มีน้ำหนักมาก หรือไม่สามารถควบคุมพฤติกรรมการทานอาหารได้ สามารถปรึกษาคุณหมอเพื่อหาแนวทางคุมน้ำหนักอย่างปลอดภัย คลิก , รับประทานอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาล (GI) ต่ำ, เน้นรับประทานผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี และโปรตีน, ออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ PCOS

1. หากตรวจพบ PCOS ควรดูแลตัวเองอย่างไร?

กรณีที่ตรวจพบว่ามีถุงน้ำหลายใบ แพทย์จะพิจารณาการรักษาตามอาการของผู้ป่วยแต่ละคน นอกจากการรักษาจากแพทย์แล้ว ควรดูแลสุขภาพโดยรวมร่วมด้วย เช่น ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น ควบคุมน้ำหนัก, รับประทานอาหารที่มีค่าดัชนีน้ำตาล (GI) ต่ำ, เน้นรับประทานผัก ผลไม้ ธัญพืชไม่ขัดสี และโปรตีน, ออกกำลังกายอย่างน้อย 150 นาที/สัปดาห์

2. ถุงน้ำในรังไข่ห้ามกินอะไร?

วิธีการรับประทานอาการในผู้ป่วย PCOS ควรเน้นการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูง เลี่ยงอาหารแปรรูปและอาหารที่มีไขมันทรานส์และโซเดียมสูง เลี่ยงเนื้อสัตว์ติดมันและเนื้อแดงปริมาณมาก

PCOS คือภาวะเสี่ยงที่ผู้หญิงหลายคนอาจไม่รู้ตัว 

PCOS คือโรคที่หากไม่ได้รับการตรวจและวินิจฉัยโดยแพทย์ผู้ป่วยก็อาจไม่รู้ตัวว่ากำลังเผชิญกับภาวะนี้อยู่ ซึ่งหากปล่อยไว้อาจทำให้เกิดความเสี่ยงต่อภาวะมีบุตรยาก มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก โรคเบาหวาน ระดับไขมันสูงผิดปกติ อ้วนลงพุง ดังนั้นการตรวจสุขภาพประจำปี และการปรึกษาแพทย์จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง

 

BeDee พบหมอเฉพาะทางเครือ BDMS ได้ทันที ไม่ต้องรอ ส่งยาทั่วไทย มั่นใจในความปลอดภัยของข้อมูล พื้นที่ปลอดภัย สู่สุขภาพใจที่ดีกว่า โดยบุคลากรมืออาชีพ

 

สอบถามเพิ่มเติม Line Official : @BeDeebyBDMS

 

เรียบเรียงโดย 

กรวรรณ ใจซื่อกุล

References

Mayo Clinic Staff. (2023, June 17). Polycystic ovary syndrome (PCOS). Mayo Clinic.https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pcos/symptoms-causes/syc-20353439

Polycystic ovary syndrome (PCOS). (n.d.). Johns Hopkins Medicine.https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/polycystic-ovary-syndrome-pcos

Polycystic ovary syndrome. (2021, February 22). Women’s Health. https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/polycystic-ovary-syndrome

บทความที่เกี่ยวข้อง

Disclaimer: ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงการให้ข้อมูลทั่วไป ไม่สามารถทดแทนการให้คำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์ได้ โปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนการใช้ยาทุกครั้ง Key Takeaways ตกขาวมีกลิ่นเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อราในช่องคลอด ตกขาวมีกลิ่นอาจเกิด

Disclaimer: ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงการให้ข้อมูลทั่วไป ไม่สามารถทดแทนการให้คำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์ได้ โปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนการใช้ยาทุกครั้ง ยาคุมฉุกเฉินออกฤทธิ์เปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมน เพื่อชะลอการตกไข่ หรือรบกวนการปฏิสนธิไม่ให้เกิดขึ้