พยาธิเส้นด้าย

Key Takeaways

  • พยาธิเส้นด้าย (Threadworm) หรือพยาธิเข็มหมุด (Pinworm) เป็นพยาธิที่มีลักษณะเรียวและยาวคล้ายเส้นด้าย มีสีขาวค่อนไปทางใส มักพบในลำไส้ใหญ่ส่วนปลายของมนุษย์โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กก่อนวัยเรียน 
  • ส่วนใหญ่มักติดพยาธิผ่านทางปาก หากมีการสัมผัสไข่พยาธิจากที่ติดอยู่ตามสิ่งของ อาหาร น้ำดื่ม หรือจากผู้อื่น
  • วิธีรักษาในปัจจุบันจะใช้การรักษาด้วยยาถ่ายพยาธิ อย่างไรก็ตามผู้ป่วยไม่ควรหาซื้อยาถ่ายพยาธิมารับประทานเอง ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเนื่องจากจำเป็นต้องทราบชนิดของพยาธิก่อนจึงจะสามารถจ่ายยาให้เหมาะสมได้
สารบัญบทความ

พยาธิเส้นด้ายคืออะไร?

พยาธิเส้นด้าย (Threadworm) หรือที่บางคนเรียกว่าพยาธิเข็มหมุด (Pinworm) ชื่อทางวิทยาศาสตร์คือ Enterobius Vermicularis เป็นพยาธิชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเรียวและยาวคล้ายเส้นด้าย มีสีขาวค่อนไปทางใส มักพบในลำไส้ใหญ่ส่วนปลายของมนุษย์โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กก่อนวัยเรียน ที่มักเผลอเอามือหรือเอาของเล่นเข้าปาก เมื่อพยาธิตัวเมียโตเต็มที่จะเคลื่อนตัวจากลำไส้ไปยังบริเวณทวารหนักของมนุษย์เพื่อวางไข่ ทำให้เกิดอาการคันรอบทวารหนัก โดยเฉพาะเวลากลางคืน

พยาธิเส้นด้ายเข้าสู่ร่างกายได้อย่างไร?

พยาธิเส้นด้ายเข้าสู่ร่างกาย

พยาธิเส้นด้ายสามารถผ่านเข้าสู่ได้หลายทาง โดยทั่วไปแล้ววิธีการที่จะทำให้ร่างกายเสี่ยงต่อการติดจากพยาธิมีดังนี้

  • ทางปาก หากมีการสัมผัสไข่พยาธิจากที่ติดอยู่ตามสิ่งของ อาหาร น้ำดื่ม หรือจากผู้อื่น เนื่องจากไข่พยาธิชนิดนี้มีขนาดเล็กมาก ไข่พยาธิสามารถติดตามนิ้วมือ เล็บ และเข้าสู่ร่างกายทางปาก หากไม่ได้ล้างมือให้สะอาดก่อน หรือนำสิ่งของที่ปนเปื้อนเข้าปาก พยาธิสามารถเจริญเติบโตในลำไส้ต่อไปได้
  • การหายใจ เนื่องจากไข่พยาธิมีขนาดเล็กมากและหากมีการฟุ้งกระจายอยู่ในอากาศไข่พยาธิเส้นด้ายสามารถเข้าสู้ร่างกายทางการสูดหายใจได้

อาการของโรคพยาธิเส้นด้ายเป็นอย่างไร? 

อาการของโรคพยาธิเส้นด้ายนั้นโดยมากมีอาการเด่นคืออาการคันรอบทวารหนัก มักพบในกลุ่มเด็กมากกว่าผู้ใหญ่เนื่องจากเด็ก ๆ อาจยังมีการรักษาความสะอาดได้ไม่ดีนัก อาการที่มักพบ เช่น

  • คันบริเวณทวารหนัก โดยเฉพาะตอนกลางคืน เนื่องจากพยาธิตัวเมียจะเคลื่อนตัวจากลำไส้ไปวางไข่รอบทวารหนัก ทำให้เกิดอาการคัน
  • กระสับกระส่าย นอนไม่หลับไม่สนิทเนื่องจากอาการคัน 
  • ปวดท้อง 
  • เบื่ออาหาร 
  • ระคายเคืองรอบทวารหนัก เนื่องจากเกาบริเวณทวารหนัก หากเกามากจนเป็นแผล อาจมีการอักเสบหรือติดเชื้อที่ผิวหนังตามมา
  • มีรายงานว่าพยาธิตัวเต็มวัยสามารถเคลื่อนตัวไปตามสำไส้ไปถึงไส้ติ่ง อาจทำให้เกิดภาวะไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันได้ 

สามารถอ่านเกี่ยวกับพยาธิชนิดอื่นได้ที่ : พยาธิตัวตืด

วิธีวินิจฉัยโรคพยาธิเส้นด้าย 

การตรวจและวินิจฉัยโรคสามารถทำได้โดยการตรวจหาไข่พยาธิจากรอบทวารหนัก ทางการแพทย์นิยมใช้วิธีเทปใส (Scotch Tape Technique) ติดที่บริเวณทวารหนักในช่วงเช้าหลังตื่นนอนก่อนอาบน้ำเพื่อตรวจหาไข่พยาธิผ่านกล้องจุลทรรศน์

วิธีรักษาโรคพยาธิเส้นด้าย

รักษาโรคพยาธิเส้นด้าย

Disclaimer: ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงการให้ข้อมูลทั่วไป ไม่สามารถทดแทนการให้คำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์ได้ โปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนการใช้ยาทุกครั้ง

วิธีรักษาพยาธิเส้นด้ายในปัจจุบันจะใช้การรักษาด้วยยาถ่ายพยาธิ อย่างไรก็ตามผู้ป่วยไม่ควรหาซื้อยาถ่ายพยาธิมารับประทานเอง ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเนื่องจากจำเป็นต้องทราบชนิดของพยาธิก่อนจึงจะสามารถจ่ายยาให้เหมาะสมได้

เมเบนดาโซล (Mebendazole)

คือยาถ่ายพยาธิที่ใช้รักษาโรคติดเชื้อพยาธิในลำไส้หลายชนิดรวมถึง พยาธิเส้นด้าย (พยาธิเข็มหมุด) พยาธิแส้ม้า และพยาธิตัวกลม ตัวยาจะออกฤทธิ์โดยการยับยั้งการดูดซึมกลูโคสของพยาธิ ทำให้พยาธิขาดพลังงานและตายในที่สุด

อัลเบนดาโซล (Albendazole)

คือยาถ่ายพยาธิที่ใช้รักษาโรคติดเชื้อพยาธิหลายชนิดรวมถึงพยาธิเส้นด้าย (พยาธิเข็มหมุด) พยาธิตัวกลม พยาธิตัวตืด และพยาธิตัวจี๊ด ตัวยาทำงานโดยการยับยั้งกระบวนการสร้างพลังงานของพยาธิ ทำให้พยาธิตายและถูกกำจัดออกจากร่างกาย

 

นอกจากนี้แล้วหากพบว่าติดพยาธิ สมาชิกในครอบครัวและบุคคลใกล้ชิด เช่น เพื่อนร่วมชั้นเรียนควรจะได้รับการรักษาไปพร้อม ๆ กัน 

 

ปรึกษาการทานยารักษาพยาธิเส้นด้ายกับคุณหมอและเภสัชกรที่แอป BeDee ได้ทุกวัน สะดวก ส่งยาถึงที่

วิธีป้องกันโรคพยาธิเส้นด้าย 

วิธีป้องกันโรคพยาธินั้นจะเน้นการดูแลสุขอนามัยให้เหมาะสมเพื่อป้องกันไม่ให้พยาธิเข้าสู่ร่างกายด้วยวิธีการดังนี้

  • ล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอด้วยน้ำและสบู่หลังจากเข้าห้องน้ำ ก่อนการประกอบอาหาร ก่อนรับประทานอาหาร และหลังสัมผัสสิ่งสกปรก
  • รักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล เช่น ตัดเล็บให้สั้น ล้างมือทุกครั้งก่อนนำอาหารเข้าปาก
  • รับประทานอาหารและน้ำดื่มที่สะอาด ปรุงสุก 
  • ล้างผักสดและผลไม้ให้สะอาดก่อนรับประทาน 
  • ตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี
  • ไม่ควรใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น แปรงสีฟัน ผ้าเช็ดตัว ผ้าห่ม เสื้อผ้า และควรหมั่นทำความสะอาดข้าวของเครื่องใช้ หรือนำออกไปตากแดดบ่อย ๆ

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับอาการพยาธิเส้นด้าย

1. ใครเสี่ยงติดพยาธิเส้นด้ายบ้าง?

กลุ่มเสี่ยงต่อการติดพยาธิเส้นด้าย ได้แก่ เด็ก ๆ ที่ชอบเล่นของเล่นที่ปนเปื้อนไข่พยาธิ เด็กเล็ก หรือเด็กก่อนวัยเรียนที่ชอบเอามือหรือเอาของเข้าปาก รวมถึงบุคคลใกล้ชิดของผู้ติดพยาธิ เนื่องจากไข่พยาธิสามารถแพร่กระจายได้ง่ายผ่านการสัมผัสและการใช้ของร่วมกัน

2. พยาธิเส้นด้ายอันตรายไหม? 

อาการของโรคแม้จะไม่ร้ายแรงถึงชีวิต แต่ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมาได้ เช่น คันบริเวณทวารหนัก

ซึ่งการเกาอาจทำให้เกิดการอักเสบหรือติดเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนังได้ อาการคันในตอนกลางคืนยังอาจรบกวนการนอนหลับโดยเฉพาะในกลุ่มเด็ก

 

นอกจากนี้ หากเด็กหรือผู้ป่วยเกาหรือสัมผัสไข่พยาธิแล้วไม่ล้างมือ ไข่พยาธิอาจติดไปกับมือ เล็บ และปนเปื้อนอาหาร น้ำ หรือสิ่งของรอบตัว ทำให้เกิดการแพร่กระจายต่อไปยังผู้อื่นได้ และยังพบว่าพยาธิตัวเต็มวัยสามารถเคลื่อนตัวไปตามสำไส้ไปถึงไส้ติ่ง อาจทำให้เกิดภาวะไส้ติ่งอักเสบเฉียบพลันได้

พยาธิเส้นด้ายพบได้บ่อยในเด็ก คุณพ่อคุณแม่ควรเฝ้าระวัง 

เนื่องจากเด็ก ๆ อาจยังดูแลสุขอนามัยของตัวเองได้ไม่ดีนัก คุณพ่อคุณแม่ควรระมัดระวังความสะอาดของเด็ก ๆ หมั่นล้างมือด้วยน้ำสบู่ สวมใส่รองเท้าเมื่อออกจากบ้าน หากเด็ก ๆ มีอาการผิดปกติควรรีบปรึกษาแพทย์ 

 

ปรึกษาหมอออนไลน์ นักกำหนดอาหาร พยาบาล และปรึกษาเภสัชกรแบบไม่มีค่าใช้จ่ายบนแอป BeDee ได้ทุกวัน ส่งยาและสินค้าถึงที่ สอบถามเพิ่มเติม Line Official : @BeDeebyBDMS 

 

Content powered by BeDee Expert

พญ. วิภาดา พิพัฒน์วัชรา

แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป

 

เรียบเรียงโดย

กรวรรณ ใจซื่อกุล

Website, N. (2023c, December 12). Threadworms. nhs.uk. https://www.nhs.uk/conditions/threadworms/

 

Queensland, C. O. S. O. (2023, August 18). Threadworms. Health and Wellbeing | Queensland Government. https://www.qld.gov.au/health/condition/child-health/infections-and-parasites/threadworms

 

Felman, A. (2023, November 22). Everything you need to know about pinworms. https://www.medicalnewstoday.com/articles/175134

บทความที่เกี่ยวข้อง

ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงการให้ข้อมูลทั่วไป ไม่สามารถทดแทนการให้คำแนะนำจากบุคลากรทางการแพทย์ได้ โปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนการใช้ยาทุกครั้ง Key Takeaway   ท้องเสียเกิดขึ้นได้จากการติดเชื้อไวรัส เชื้อแบคทีเรีย หรือเชื้ออื่น ๆ  เมื่อท้องเสียจนทำให้

อาการไข้หวัดใหญ่ คือ อาการที่เกิดขึ้นจากการติดเชื้อไวรัส “ไข้หวัดใหญ่” (Influenza Virus) โดยผู้ติดเชื้อมักมีอาการปวดหัว, ไอ, เจ็บคอ, คัดจมูก, มีน้ำมูก, รู้สึกอ่อนเพลีย และมีไข้ อาการของไข้หวัดใหญ่ถือเป็นอาการที่พบได้บ่อยในฤดูฝน (ช่วงเดือนมิถุนายน-ตุล