นักจิตวิทยากับจิตแพทย์ แตกต่างกันอย่างไร

ด้วยสถานการณ์ปัจจุบันที่สิ่งแวดล้อมรอบตัวทำให้เรามีความเสี่ยงต่อความเจ็บป่วยทางจิตเวชมากมายโดยที่เราไม่รู้ตัว เช่น โรคเครียดนอนไม่หลับ หรือแม้แต่โรคซึมเศร้า ก็ดูจะใกล้ตัวมากกว่าที่เราคิด ทุกวันนี้เรามีผู้เชี่ยวชาญที่สามารถให้คำปรึกษาทางด้านจิตเวชมากมาย ทั้งนักจิตวิทยา กับ จิตแพทย์ คำถาม คือ เมื่อเรามีปัญหาสุขภาพใจเราควรเลือกคุยกับนักจิตวิทยา หรือจิตแพทย์ดี ทั้ง 2 วิชาชีพนี้แตกต่างกันอย่างไร

สารบัญบทความ

นักจิตวิทยากับจิตแพทย์ คือใคร? ทำงานเหมือนกันไหม?

นักจิตวิทยากับจิตแพทย์ คืออะไร

จิตแพทย์ กับ นักจิตวิทยา ต่างกันอย่างไรเป็นคำถามยอดฮิตของหลายคน เนื่องจากทั้ง 2 อาชีพนี้มีความใกล้เคียงกันมาก 

 

นักจิตวิทยา (Psychologist) คือ ผู้ที่ศึกษาจบในหลักสูตรด้านจิตวิทยา ซึ่งเป็นการศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรม จิตใจ ความคิด ระบบความคิด และสิ่งแวดล้อมทางสังคมของมนุษย์ ซึ่งหลังจากผู้ที่สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีแล้วจำเป็นต้องเข้ารับการฝึกอบรมเพิ่มเติมในหลักสูตรการฝึกปฏิบัติงานด้านจิตวิทยาคลินิกในกรณีที่ต้องการให้คำปรึกษาผู้ป่วยในฐานะนักจิตวิทยาคลินิก (Clinical Psychologist) จากนั้นต้องผ่านการสอบเพื่อขึ้นทะเบียนเป็นผู้ได้รับใบอนุญาตประกอบโรคศิลปะสาขาจิตวิทยาคลินิก จึงจะสามารถดูแล ให้คำปรึกษากับผู้ป่วยจิตเวช หรือผู้ที่มีปัญหาด้านสุขภาพจิตได้ตามมาตรฐานวิชาชีพอย่างเหมาะสม และสามารถทำการทดสอบและประเมินทางจิตวิทยาคลินิกได้

 

จิตแพทย์ (Psychiatrist) คือ แพทย์เฉพาะทางที่เป็นผู้รักษาบุคคลที่ป่วยเป็นโรคจิตเวช อาชีพจิตแพทย์มีจุดที่แตกต่างจากนักจิตวิทยาคลินิก คือ จิตแพทย์สามารถวินิจฉัยโรคในกลุ่มจิตเวชและโรคอื่น ๆ ได้ มีความสามารถในการวินิจฉัยและแยกแยะกลุ่มโรคจิตเวชและโรคในกลุ่มอื่น ๆ ออกจากกันเพื่อทำการรักษา หรือส่งต่อผู้ป่วยที่ไม่พบความผิดปกติทางด้านจิตเวชไปยังแผนกอื่น ๆ เพื่อรับการรักษาให้ตรงกับโรคต่อไป

นักจิตวิทยา vs จิตแพทย์ ต่างกันอย่างไร?

ความแตกต่างของนักจิตวิทยากับจิตแพทย์

นักจิตวิทยา กับ จิตแพทย์ นั้นมีความแตกต่างกันในหลายด้านตั้งแต่การเรียน และแนวทางการรักษาและบำบัดดังนี้

การศึกษา 

สำหรับจิตแพทย์นั้นคือผู้ที่เรียนในด้านแพทยศาสตร์ในชั้นปริญญาตรีเป็นระยะเวลา 6 ปี จากนั้นจึงศึกษาต่อในด้านจิตเวชศาสตร์เป็นระยะเวลา 3 ปี จึงจะสามารถเป็นจิตแพทย์ทั่วไปได้ หากจิตแพทย์ท่านนั้นต้องการศึกษาต่อเฉพาะทางด้านจิตเวชอีกก็จะใช้ระยะเวลาศึกษาต่ออีกประมาณ 4 ปีจึงจะสามารถเป็นจิตแพทย์เฉพาะทาง เช่น จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น เป็นต้น

 

ในด้านนักจิตวิทยาหรือนักจิตวิทยาคลินิกนั้น มีแนวทางการศึกษาระดับปริญญาตรี (หลักสูตร 4 ปี) ในคณะจิตวิทยา คณะมนุษยศาสตร์ หรือคณะสังคมศาสตร์ตามแต่ละมหาวิทยาลัยซึ่งอาจมีชื่อเรียกแตกต่างกันออกไป สำหรับนักจิตวิทยาคลินิกนั้นจะต้องเข้ารับการฝึกปฏิบัติงานด้านจิตวิทยาคลินิก และสอบเพื่อขอขึ้นทะเบียนรับใบอนุญาตประกอบโรคศิลปะสาขาจิตวิทยาคลินิกจึงจะสามารถให้คำปรึกษาผู้รับบริการได้ตามมาตรฐานวิชาชีพ

 

BeDee มีบริการให้คำปรึกษาโรคทางจิตเวชโดยจิตแพทย์และนักจิตวิทยาคลินิกที่ได้รับใบอนุญาตประกอบโรคศิลปะ

การวินิจฉัย และรักษา

นักจิตวิทยา ทําอะไรบ้าง สำหรับการให้บริการของนักจิตวิทยาคลินิกนั้น โดยทั่วไปแล้วนักจิตวิทยาคลินิกจะสามารถทำแบบทดสอบทางจิตวิทยาคลินิกเพื่อให้ได้ทราบถึงกลไกทางจิตใจของผู้รับบริการ และสามารถให้คำปรึกษาทางด้านจิตใจ ความเครียด ปัญหาความขับข้องใจทั่วไป รวมถึงการบำบัดโดยไม่ใช้ยารักษาโรค เช่น การบำบัด Supportive Psychotherapy, Cognitive Behavioral Therapy, Art Therapy, Music Therapy หรือ Drama Therapy เป็นต้น

 

ส่วนจิตแพทย์นั้นสามารถทำการวินิจฉัยถึงโรคจิตเวชและโรคอื่น ๆ ที่คนไข้เป็น เพื่อแยกแยะภาวะ อาการของโรคทางจิตเวชและโรคอื่น ๆ ออกจากกัน จากนั้นอาจให้การรักษาด้วยยาร่วมกับการทำจิตบำบัดขึ้นอยู่กับอาการของคนไข้และความเชี่ยวชาญของจิตแพทย์แต่ละท่าน

ปัญหาสุขภาพจิต และโรคที่รักษา

โดยทั่วไปแล้วนักจิตวิทยา กับ จิตแพทย์นั้นให้คำปรึกษาในกลุ่มโรคทางจิตเวชที่เหมือนกัน เช่น โรคซึมเศร้า ซึมเศร้าเรื้อรังโรคแพนิคไบโพลาร์, วิตกกังวลและโรคจิตเวชอื่น ๆ โดยมีความแตกต่างกันตรงที่นักจิตวิทยาคลินิกสามารถให้บริการให้รูปแบบของการให้คำปรึกษาและการทำจิตบำบัดโดยไม่ใช้ยา หากพบว่าผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการรักษาโดยใช้ยาหรือมีอาการรุนแรง ไม่สามารถควบคุมตนเองได้ควรปรึกษาจิตแพทย์

การจ่ายยา

จุดที่แตกต่างกันอย่างชัดเจนระหว่างจิตแพทย์ กับ นักจิตวิทยาและนักจิตวิทยาคลินิกในประเทศไทย คือ จิตแพทย์เป็นผู้ที่สามารถจ่ายยารักษาอาการทางจิตเวชได้เท่านั้น แต่ในต่างประเทศนักจิตวิทยาคลินิกสามารถจ่ายยาได้ด้วยเช่นกัน

อาการทางสุขภาพจิตแบบใดที่ควรพบผู้เชี่ยวชาญ

อาการเบื้องต้นที่สามารถปรึกษานักจิตวิทยา กับ จิตแพทย์ออนไลน์ได้ เช่น

  • รู้สึกเศร้าหรือว่างเปล่าเป็นเวลานาน
  • ไม่มีความสุขหรือไม่รู้สึกสนใจกิจกรรมหรืองานอดิเรกที่เคยชื่นชอบในอดีต
  • หงุดหงิด กระสับกระส่าย กระวนกระวายใจ
  • รู้สึกสิ้นหวัง ไร้ค่า รู้สึกผิด
  • อ่อนเพลีย มีปัญหาในการนอนหลับ เช่น นอนมากเกินไป หรือนอนไม่หลับ
  • มีพฤติกรรมการรับประทานอาหารเปลี่ยนไป
  • ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัวโดยไม่ทราบสาเหตุ 
  • มีปัญหาเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร
  • มีปัญหาในการใช้สมาธิจดจำรายละเอียด หรือการตัดสินใจ
  • คิด พูดช้าลง 
  • คิดเรื่องความตายและการฆ่าตัวตาย
  • ใช้สารเสพติด
  • วิตกกังวล หรือสงสัยว่าอาจเสี่ยงต่อโรควิตกกังวล มีปัญหาในการจัดการและรับมือความกังวล 
  • มีปัญหาความด้านความสัมพันธ์ เช่น ความสัมพันธ์ในครอบครัว คนรัก เพื่อน คนในที่ทำงาน 
  • เครียด มีปัญหาการเรียน การทำงาน หรือชีวิตส่วนตัว
  • ไม่มีวิธีจัดการความเครียดอย่างเหมาะสม

ระหว่างนักจิตวิทยา VS จิตแพทย์ มีปัญหาสุขภาพจิตควรพบใคร 

นักจิตวิทยากับจิตแพทย์ ปรึกษาใครดี

โดยทั่วไปแล้วผู้ป่วยสามารถเลือกปรึกษานักจิตวิทยาหรือ ปรึกษาจิตแพทย์ก่อนก็ได้ ในกรณีที่ผู้ป่วยเลือกปรึกษานักจิตวิทยาก่อนแล้วพบว่าผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยหรือต้องได้รับการรักษาเพิ่มเติม นักจิตวิทยาจะส่งต่อผู้ป่วยเพื่อรักษากับจิตแพทย์ต่อไป หรือในทางกลับกันหากผู้ป่วยรักษากับจิตแพทย์ก่อนแล้วจิตแพทย์ท่านนั้นมีความเห็นว่าผู้ป่วยควรพบนักจิตวิทยาควบคู่ไปด้วยผู้ป่วยก็สามารถพบกับนักจิตวิทยาและจิตแพทย์ไปพร้อม ๆ กันได้

ปรึกษานักจิตวิทยา กับ จิตแพทย์ ที่ไหนดี


ปรึกษาจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยาคลินิกที่แอป BeDee วันนี้ ไม่มีค่าใช้จ่าย ! ปัจจุบันการปรึกษาสุขภาพใจนั้นสามารถทำได้ผ่านแอปพลิเคชันออนไลน์ได้แล้ว BeDee มีบริการให้คำปรึกษาปัญหาด้านจิตเวชโดยจิตแพทย์ผู้ชำนาญการและนักจิตวิทยาคลินิก เลือกปรึกษาตามเวลาที่คุณสะดวก ไม่ต้องเดินทาง ไม่ต้องหยุดเรียนหรือลางาน ตั้งแต่วันนี้ – 31 ธ.ค. 2566 สอบถามเพิ่มเติม Line Official : @BeDeebyBDMS

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับนักจิตวิทยากับจิตแพทย์

1. ระหว่าง นักจิตวิทยา VS จิตแพทย์ ใครสามารถออกใบรับรองแพทย์ได้?

ในกรณีที่ผู้ป่วยจำเป็นต้องใช้ใบรับรองแพทย์เป็นเอกสารยืนยันประกอบการรักษา เช่น เบิกประกัน ลางาน หรืออื่น ๆ ควรปรึกษาจิตแพทย์เนื่องจากผู้ที่สามารถออกใบรับรองแพทย์ได้คือจิตแพทย์เท่านั้น นักจิตวิทยาไม่สามารถออกใบรับรองแพทย์ได้

มีปัญหาด้านจิตใจลองหันมาปรึกษานักจิตวิทยา กับ จิตแพทย์ 

การพูดคุยหรือปรึกษานักจิตวิทยา กับ จิตแพทย์ ไม่ใช่เรื่องน่าอายและยุ่งยาก อีกทั้งการปรึกษานักจิตวิทยา กับ จิตแพทย์ช่วยให้จัดการความคิด อารมณ์ และความรู้สึกของตนเองได้ดีขึ้น ช่วยให้เรารู้เท่าทันสุขภาพใจของตัวเองก่อนที่อาการจะแย่ลง และยังช่วยให้เราสบายใจขึ้น

 

ปรึกษาหมอออนไลน์หรือปรึกษาเภสัชกรที่แอป BeDee ได้ทุกวัน เรามีจิตแพทย์และนักจิตวิทยาคลินิกพร้อมให้คำปรึกษาและจัดส่งสินค้า เลือกปรึกษาตามเวลาที่คุณสะดวก เป็นส่วนตัว ไม่ต้องเดินทาง สอบถามเพิ่มเติม Line Official : @BeDeebyBDMS

 

Content powered by BeDee Expert

สิธยา อนุสนธิ์ 

นักจิตวิทยาคลินิก

 

เรียบเรียงโดย

กรวรรณ ใจซื่อกุล

Psychologist vs Psychiatrist – What Is the Difference? (2023, October 4). UCLA Med School. https://medschool.ucla.edu/news-article/psychologist-vs-psychiatrist-what-is-the-difference

 

What is the difference between psychologists, psychiatrists and social workers? (2017, July 31). https://www.apa.org. https://www.apa.org/ptsd-guideline/patients-and-families/psychotherapy-professionals

บทความที่เกี่ยวข้อง

มีพบก็ต้องมีจาก… การสูญเสียบุคคลหรือสิ่งที่รัก เช่น บุคคลที่เรารัก หรือสัตว์เลี้ยง เมื่อถึงเวลาหนึ่งเป็นเรื่องที่ทุกคนต้องพบเจอเป็นเรื่องธรรมชาติ ไม่มีสิ่งใดอยู่กับเราได้ตลอดไป แม้แต่ตัวเราเองก็ตาม แต่การสูญเสียส่งผลกระทบต่อจิตใจไม่น้อย โดยเฉพาะการสู

เคยเป็นไหม? รู้สึกว่าตัวเองป่วยโรคร้ายแรงตลอดเวลา มีอาการผิดปกติของร่างกายแค่เพียงเล็กน้อยก็ต้องรีบไปหาหมอ และถึงแม้จะหาหมอเป็นสิบ ๆ ครั้ง หมอตรวจไม่พบโรคอะไรก็ยังไม่เชื่อ!! กังวลใจว่าตัวเองต้องป่วยอยู่ดี หากใครคุ้น ๆ กับอาการนี้ เหมือนตัวเราหรือคนใก